2. ลักษณะสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ
กลุ่มสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่รวมกันในระบบนิเวศนอกจากจะมีความสัมพันธ์ระหว่างกันแล้ว ยังมีความสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพ ดังนี้
1. แสง เป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างอาหารของพืชที่มีคลอโรฟิลล์ ทำให้พืชเจริญเติบโต นอกจากนี้แสงยังมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของสัตว์ เช่น สัตว์บางชนิดออกหากินตอนกลางวัน สัตว์บางชนิดออกหากินตอนกลางคืน
2. น้ำ เป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตต่างๆ และเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารของสัตว์น้ำและพืช
2. น้ำ เป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตต่างๆ และเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารของสัตว์น้ำและพืช
3. ดินนและแร่ธาตุ เป็นปัจจัยสำคัญในการเจริญเติบโตของพืช เพราะเป็นแหล่งของธาตุอาหารของที่สำคัญในกเจริญเติบโตของพืช และเป็นที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารของสัตว์บางชนิด
4. อุณหภูมิ เป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต บริเวณที่อุณหภูมิเหมาะสมจะมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่มาก อุณหภูมิมีอิทธิพลต่อลักษณะรูปร่างของสิ่งมีชีวิตเช่น สุนัขที่อยู่ในเขตร้อนจะเป็นพันธ์ขนเกรียน สุนัขที่อยู่ในเขตหนาวจะเป็นพันธุ์ยาวนาน เป็นต้น
การทดลองการทำสวนขวด
การทำสวนขวด จะพบว่าพืชในสวนขวดสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ โดยอาศัยสารต่างๆ ที่หมุนเวียนอยู่ในขวด เช่น น้ำ ธาตุอาหาร และอาศัยพลังงานแสงเพื่อใช่ในการสร้างอาหารด้วยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง
การจัดสวนขวดเป็นการเลียนแบบการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตบนโลก ดังนี้
ดังนั่นจึงสรุปได้ว่า สิ่งมีชีวิตมีความสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม โดยพึ่งพาอาศัย
สิ่งแวดล้อมเพื่อการดำรงชีวิต
2. โซ่อาหาร
ในกลุ่มสิ่งมีชีวิตแต่ละแหล่งที่อยู่ สิ่งมีชีวิตจะมีความสัมพันธ์กับสิ่งมีชีวิตในเรื่องขงการกินต่อกันเป็นทอดๆ เรียกว่า โซ่อาหาร จากผู้ผลิตสู่ผู้บริโภคทำให้มีการถ่ายทอดพลังงานในอาหารต่อเนื่องเป็นลำดับ
ลองสังเกตภาพผู้ผลิตและผู้บริโภคต่อไปนี้แล้วช่วยกันแสดงความคิดเห็นว่า มีการกินกันเป็นทอดๆ อย่างไร เริ่มจาก ต้นข้าวโพดสามารถสร้างอาหารได้โดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ตั๊กแตนกินใบของข้าวโพดเป็นอาหาร อีกทอดหนึ่ง และคางคกกินตั๊กแตนเป็นอาหาร การกินต่อกันเป็นทอดๆ ระหว่างต้นข้าวโพด ตั๊กแตน และคางคก เรียกว่า โซ่อาหาร ซึ่งเขียนแสดงได้ดังนี้
เริ่มจาก ต้นข้าวโพดสามารถสร้างอาหารได้โดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ตั๊กแตนกินใบของข้าวโพดเป็นอาหารอีกทอดหนึ่ง และคางคกกินตั๊กแตนเป็นอาหาร การกินต่อกันเป็นทอดๆ ระหว่างต้นข้าวโพด ตั๊กแตน และคางคก เรียกว่า โซ่อาหาร ซึ่งเขียนแสดงได้ ดังนี้
พืชสีเขียวจัดเป็น ผู้ผลิต เพราะสามารถสร้างอาหารเองได้ด้วกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง แล้วสะสมน้ำตาลและแป้งไว้ตามส่วนต่าง จากนั้น ผู้บริโภคพืช หรือสัตว์กินพืช เช่น ช้าง ม้า วัว ควาย จะกินพืชเป็นอาหารอีกทอดหนึ่ง
ในขณะเดียวกันสัตว์กินพืชจะถูก ผู้บริโภคสัตว์ หรือสัตว์ที่กินสัตว์อื่นเป็นอาหารอีกทอดหนึ่ง
ส่วนผู้บริโภคพืชและสัตว์ เป็นสัตว์บางชนิดที่กินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหารเช่น คน สุนัข แมว เป็ด ไก่
การเขียนโซ่อาหาร ให้เขียนโดยเริ่มจากผู้ผลิตอยู่ข้างหน้า และผู้บริโภคอยู่ข้างหลัง ต่อกันไปเรื่อย ๆ และเขียนลูกศรแทนการถ่ายทอดพลังงานจากสิ่งมีชีวิตหนึ่งไปยังสิ่งมีชีวิตหนึ่ง ดังนี้
ในธรรมชาติการกินต่อกันเป็นทอดๆ ในโซ่อาหาร อาจมีความซับซ้อนกันมากขึ้น คือมีการกินอย่างไม่เป็นระเบียบ หรือประกอบด้วยโซ่อาหารหลายๆ ห่วงร่วมกัน เรียกว่า สายใยอาหาร
